تجهیزات پنوماتیک
پنوماتیک صنعتی به فناوری استفاده از هوای فشرده برای انتقال انرژی و انجام کارهای مکانیکی در صنایع مختلف گفته می‌شود. این سیستم‌ها به دلیل سرعت بالا، عملکرد تمیز و هزینه پایین بسیار پرکاربرد هستند.

در ادامه انواع پنوماتیک صنعتی را از جنبه‌های مختلف معرفی می‌کنم:
1. انواع سیستم‌های پنوماتیکی بر اساس کاربرد الف) سیستم‌های پنوماتیکی ساده
کاربرد: برای انجام کارهای ساده مانند جابه‌جایی اجسام سبک.
• مثال‌ها: ابزارهای دستی پنوماتیکی مانند آچار بادی و دریل بادی.
ب) سیستم‌های پنوماتیکی کنترل شونده
• کاربرد: کنترل حرکت و دقت در عملکرد ماشین‌آلات صنعتی.
• مثال‌ها: سیستم‌های کنترل خطوط تولید، روبات‌های صنعتی کوچک، جک‌های پنوماتیکی.
ج) سیستم‌های پنوماتیکی فشار بالا
• کاربرد: در مواردی که نیاز به نیروی بالا در زمان کوتاه باشد.
• مثال‌ها: پرس‌های پنوماتیکی، تجهیزات پنوماتیک در صنعت خودروسازی.
2. انواع تجهیزات پنوماتیکی بر اساس عملکرد
الف) جک‌های پنوماتیکی (سیلندرهای پنوماتیکی)
• کاربرد: ایجاد حرکت خطی یا چرخشی با استفاده از هوای فشرده.
• انواع جک‌ها:
• جک‌های یک‌طرفه (Single-Acting): حرکت در یک جهت با فشار هوا و بازگشت با فنر.
• جک‌های دوطرفه (Double-Acting): حرکت در دو جهت با فشار هوا.
• جک‌های تلسکوپی: برای حرکت در طول‌های بلندتر.
• جک‌های چرخشی (Rotary Actuators): ایجاد حرکت دورانی.
ب) شیرهای پنوماتیکی (کنترل جهت و فشار)

• کاربرد: کنترل جهت، فشار و میزان جریان هوا.
• انواع شیرها:
• شیرهای کنترل جهت: تغییر مسیر هوای فشرده (مانند شیرهای 2/3 و 2/5).
• شیرهای فشارشکن (Relief Valves): تنظیم و کاهش فشار هوا.
• شیرهای یک‌طرفه (Check Valves): جلوگیری از برگشت جریان هوا.
• شیرهای کنترل سرعت: کنترل سرعت حرکت سیلندرها. ج) موتورهای پنوماتیکی
• کاربرد: تبدیل انرژی هوای فشرده به حرکت دورانی.
• انواع: • موتورهای پره‌ای (Vane Motors)
• موتورهای پیستونی (Piston Motors)
• موتورهای توربینی (Turbine Motors) د) کمپرسورهای پنوماتیکی
• کاربرد: تولید و فشرده‌سازی هوا برای سیستم‌های پنوماتیک.
• انواع:
• کمپرسورهای رفت و برگشتی
• کمپرسورهای اسکرو (Screw Compressors)
• کمپرسورهای گریز از مرکز
ه) واحد مراقبت پنوماتیک
• کاربرد: تصفیه، تنظیم فشار و روانکاری هوا قبل از ورود به تجهیزات پنوماتیک.
• اجزای واحد مراقبت:
• فیلتر پنوماتیک: حذف آلودگی‌های موجود در هوا.
• رگولاتور پنوماتیک: تنظیم فشار هوای فشرده.
• روانکار (Lubricator): تزریق روغن به هوا برای روانکاری قطعات.
3. ابزارهای پنوماتیکی صنعتی الف) ابزارهای دستی پنوماتیکی
• کاربرد: انجام کارهای مکانیکی دستی با استفاده از هوای فشرده.
• انواع:
• دریل‌های بادی
• آچارهای بادی
• پیچ‌گوشتی‌های پنوماتیکی
• پرچ‌کن‌های بادی
• سمباده‌های بادی
ب) ابزارهای اتوماتیک پنوماتیکی
• کاربرد: کنترل خودکار فرآیندها و عملیات در خطوط تولید.
• مثال‌ها: • گیره‌های پنوماتیکی (Clamps)
• سیستم‌های مونتاژ خودکار
• ابزارهای برش و پرس پنوماتیک
4. سیستم‌های کنترلی پنوماتیک
الف) سیستم‌های کنترل دستی
• ویژگی‌ها: عملکرد ساده با اپراتور انسانی.
• مثال: شیرهای دستی برای کنترل جهت هوای فشرده.
ب) سیستم‌های کنترل نیمه‌خودکار
• ویژگی‌ها: ترکیبی از کنترل دستی و اتوماتیک با استفاده از سنسورها و شیرها.
• مثال: سیستم‌های پنوماتیکی در خطوط تولید کوچک.
ج) سیستم‌های کنترل خودکار
• ویژگی‌ها: عملکرد تمام خودکار با استفاده از PLC و کنترلرهای هوشمند.
• مثال: خطوط تولید و مونتاژ روباتیک و پیشرفته.
5. انواع سیستم‌های انتقال هوا در پنوماتیک الف) خطوط لوله پنوماتیکی
• کاربرد: انتقال هوای فشرده بین اجزای مختلف سیستم. • انواع: • خطوط فلزی • خطوط پلاستیکی و پلیمری ب) اتصالات و شلنگ‌های پنوماتیکی • کاربرد: اتصال قطعات و تجهیزات پنوماتیکی.
• انواع:
• شلنگ‌های فشار قوی
• اتصالات سریع (Quick Couplings)
6. کاربردهای پنوماتیک در صنایع مختلف
1. صنعت خودروسازی: ابزارهای بادی و سیستم‌های مونتاژ.
. 2صنعت بسته‌بندی: دستگاه‌های پرکن، مهرزن و برش.
3. صنایع غذایی: انتقال مواد و کنترل فرآیندها.
4. صنایع روباتیک: کنترل حرکت و عملیات روبات‌های صنعتی.
5. صنایع نساجی: کنترل خطوط تولید و ماشین‌های بافندگی.
6. صنعت معدن و حفاری: ابزارهای بادی برای حفاری و جابجایی.
سیستم‌های پنوماتیک به دلیل سبکی، سرعت بالا، هزینه پایین و عملکرد تمیز در صنایع مختلف بسیار پرطرفدار هستند و برای کاربردهای مختلف از تجهیزات ساده دستی تا سیستم‌های کنترلی پیچیده استفاده می‌شوند